چرا کندوی زنبورعسل شش ضلعی است؟

با سلام و عرض ارادت خدمت شما همراهان همیشگی وب سایت شمع شازده. با یک مطلب جذاب و البته متفاوت درباره کندوی زنبورعسل در خدمت شما هستیم. تا به اینجا ما در بخش مجله وب سایت شازده مقالات و مطالب آموزشی بسیاری منتشر کردیم تا اطلاعات شما را در زمینه موم زنبورعسل، شمع‌ها و اجزای تشکیل دهنده آنها بالاتر ببریم. این بار تصمیم گرفتیم کمی از شمع‌ها و موم زنبورعسل فاصله بگیریم و یک مطلب جالب را درباره اینکه چرا کندوی زنبور عسل شش ضلعی است منتشر کنیم. با ما تا انتهای مطلب ” چرا کندوی زنبورعسل شش ضلعی است؟ ” همراه باشید.

زنبور‌های عسل در طول زمان به مرور تکامل پیدا کرده اند و سلول‌های شش ضلعی کندوی خود را ماهرانه‌تر از گذشته می‌سازند. اما شاید برای خیلی از ما این سوال وجود داشته باشد که چرا کندوی عسل ۶ ضلعی است و چرا به طور مثال مربع، مستطیل، دایره یا مثلث نیست؟ در این مطلب به این موضوع مهم و البته جذاب می‌پردازیم.

کندوی زنبور عسل از چه ساخته می‌شود؟

زنبورهای عسل سلول‌های کندوی (Beehive) خود را از موم می‌سازند. ماده‌ای که اگر دمای کندوی عسل مناسب باشد، از غده‌هایی که در زیر شکم زنبورهای عسل کارگر وجود دارد ترشح می‌شود. این زنبورها سپس موم را به همراه عسل موجود در کندو و گرده گل‌ها می‌جوند و در نهایت موم زنبورعسل را تولید می‌کنند. زنبورها همچنین همین کار را برای سلول‌های مخصوص تخم‌ریزی ملکه نیز انجام می‌دهند.

آنچه زنبورها خود را موظف به ساخت آن می‌دانند یک کندوی موثر است. زنبورها برای تهیه عسل که غذای قندی مورد نیاز برای کندو است به اطراف یا فواصل دورتر از کندو می‌روند و شهد و گرده گل جمع آوری می‌کنند. عسل همان ماده‌ای است که انرژی مورد نیاز برای زنده ماندن، ادامه نسل زنبورها و همچنین ساختن کندو را تامین می‌کند. به دلیل اینکه زنبور کارگر باید انرژی زیادی مصرف کند تا موم کافی تولید کند، نیاز دارد تا میزان عسل زیادی مصرف کند.

میزان عسل مورد نیاز برای تولید موم چقدر است؟

مطالعات نشان می‌دهد که زنبورها برای اینکه بتوانند میزان ۵۰ گرم موم تولید کنند باید میزان ۴۵۰ گرم عسل مصرف کنند. حال تصور کنید که یک زنبورعسل باید چه میزان گرده و شهد از گل‌ها جمع آوری کند تا بتواند این میزان عسل را تولید کند. اینجاست که در کار طبیعت می‌مانیم و به خلقت خداوند احسنت می‌گوییم.

به طور میانگین، هر زنبورعسل در طول عمر خودش می‌تواند به میزان نیمی از یک قاشق چایخوری عسل تولید کند. تعجب کردید؟ بله دقیقا نیمی از یک قاشق چایخوری. حال تصور کنید اگر بنا باشد یک زنبورعسل ۴۵۰ گرم عسل تولید کند باید شهد و گرده ۲ میلیون گل را بمکد. اکنون می‌فهمیم که تولید موم زنبورعسل چقدر دشوار است و این ماده چقدر ارزش دارد.

زنبورهایی که موم تولید می‌کنند باید مطمئن شوند که هیچ منبعی از موم تولید شده توسط آنها که به سختی هم بدست آمده، به هدر نمی‌رود. چرا که اگر کوچکترین میزان موم به هدر برود باید انرژی بسیاری برای جایگزینی آن مصرف شود. برای زنبورهای عسل بسیار اهمیت دارد که کمترین موم را برای ساخت کندو استفاده کنند و بتوانند بیشترین میزان ممکن عسل را در نهایت تولید کنند، بنابراین برایشان مهم است که موم تولید شده در فضایی مطمئن نگهداری شود.

چرا زنبورعسل خانه خودش را ۶ ضلعی می‌سازد؟

این سوال، یک سوال متداول و قدیمی است که از سالیان سال پیش بسیاری درگیر پاسخ دادن به این سوال بوده‌اند. مارکوس ترنتیوس یک سرباز اهل روم بود که دستی هم در نوشتن داشت. او علاقه بسیاری داشت بفهمد چرا زنبورهای عسل خانه خودشان را به این شکل می‌سازند؟ به همین دلیل او سوالات زیادی را از خودش می‌پرسید که نام آنها را حدس زنبوری گذاشت.

او با خودش گفت باید دلیل مهمی پشت این مدل ساختن باشد. مثلا اینکه شاید با استفاده از این شکل، زنبورها می‌توانند عسل بیشتری ذخیره کنند یا شاید برای ساخت ۶ ضلعی به موم کمتری نیاز است؟ و سوالات این چنینی.

مارکوس علم خیلی زیادی نداشت اما به شدت علاقه داشت تا راز پشت این موضوع را کشف کند. مارکوس می‌دانست طبیعت همیشه برای یافتن راه حل‌ها ماهرانه عمل می‌کند و می‌خواست بفهمد چه محدودیت‌هایی وجود داشته که منجر به شکل‌گیری این سازه مومی شده است؟ او در نهایت از خود پرسید خوب اگر این خانه‌های هم شکل، ۶ ضلعی نباشند پس باید چند ضلعی باشند؟

اگر کندوها ۶ ضلعی نباشند پس چه شکلی باشند؟

او تحقیقات بسیاری در این زمینه کرد و فهمید که اگر کندوها دایره‌ای باشند، فصای پرت زیادی بین خانه‌های دایره‌ای به وجود می‌آید و مقدار زیادی موم برای پر کردن این فضاهای خالی نیاز است. ۵ ضلعی و ۸ ضلعی را هم بررسی کرد و متوجه شد این اشکال هم فضای پرت بسیار زیادی تولید می‌کنند. هر شکلی را بررسی کرد دید زنبورهای عسل بسیار باهوش هستند که چنین شکلی را برای کندوهای خود برگزیده‌اند که وقتی کنار هم چیده می‌شوند به این شکل ماهرانه کنار هم چفت شوند و فضای خالی ایجاد نکنند.

چرا ۶ ضلعی برای کندوی زنبورعسل مناسب‌تر است؟

فیثاغورث جز اولین افرادی بود که دریافت برای پوشاندن یک سطح بدون فاصله و شکاف و با کمک شکل‌های منتظم، بهترین گزینه‌ها، ۳ ضلعی، ۴ ضلعی و ۶ ضلعی منتظم هستند. مارکوس آن زمان نتوانست حدثیاتی که داشت را با استفاده از ریاضی ثابت کند اما در سال ۱۹۹۹ ریاضی دانی به نام واتسون هیلز که در دانشگاه میشیگان تدریس می‌کرد نشان داد که از بین شکل‌های مربع، مثلث متساوی الاضلاع و شش ضلعی منتظم، شش ظلعی است که کمترین محیط را دارد. این کشف بسیاری را شگفت زده کرد.

زنبورهای عسل بدون داشتن اطلاعات ریاضی و به صورت غریزی خانه‌های خود را به صورت ۶ ضلعی می‌سازند تا برای محصور کردن فضای مورد نیاز خود موم کمتری مصرف کنند و کار کمتری نسبت به زمانی انجام دهند که بخواهند کندوی خود را به شکل مربع یا مثلث بسازند. از منظر دیگر، یک شانه عسل که در حدود ۴۰ در ۲۰ سانتی متر محیط دارد بیش از ۱۸۰۰ گرم عسل را در خودش نگهداری می‌کند. شگفت انگیز اینجاست که ساختن این شانه عسل فقط نیازمند ۴۰ گرم موم است. یعنی یک کندوی عسل تقریبا ۴۵ برابر وزن خودش عسل را نگهداری می‌کند که این موضوع هم باور نکردنی است.

خوب امیدواریم مطالعه مطلب ” چرا کندوی زنبورعسل شش ضلعی است؟ ” برای شما مفید بوده باشد. اگر به این دست مطلب آموزشی علاقمند هستید، سری هم به بخش مجله شازده بزنید و دیگر مطالب را نیز مطالعه بفرمائید.