آروماتراپی (رایحه درمانی) چیست؟

آروماتراپی یا رایحه درمانی از نظر لغوی به معنای درمان با رایحه و دود خوش است. برای اشنایی با مبحث آروماتراپی با ما باشید.

در آروماتراپی یا رایحه درمانی از مواد طبیعی و گیاهی برای بهبود سلامتی استفاده می شود.  به عبارت دیگر در آروماتراپی یا رایحه درمانی از ترکیب و تلفیق مواد گیاهی برای  بهبود وضعیت ذهن، روان و جسم استفاده شوند. این مواد طبیعی و گیاهی علاوه بر اینکه سلامت جسمی را تقویت می‌کنند، بُعد روانی و ذهنی انسان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. رایحه درمانی از زمان‌های دور تا به امروز به عنوان یک هنر، علم و درمان به کار گرفته میشده است.

اخیرا  به دلیل مطالعات بیشتری که بر روی این روش انجام داده‌اند به شناخت بیشتری از آروماتراپی دست یافته‌اند. در ادامه مطلب ” آروماتراپی (رایحه درمانی) چیست؟ “ با ما همراه باشید.

آروماتراپی یا رایحه درمانی یک طب مکمل است

این نوع از درمان ، شاخه ای از طب گیاهی محسوب شده و سازوکاری بالاتر از جذب تنفسی را شامل میشود . این شاخه از طب مکمل گیاهی، حواس پنجگانه را در بر می گیرد و بر اساس شناخت سیستم جسمی ، روانی و ذهنی درمان پنجگانه آروماتیک روند خود را طی می کند .اولویت سازوکار آروماتراپی بر اساس حس بویایی (جذب از طریق دستگاه تنفسی)، حس چشایی(جذب از طریق چشیدن و بلع) ، حس لامسه(جذب از طریق پوست)، حس شنوایی و بینایی (جذب از طریق مبدل های انرژی) برنامه ریزی شده است .

آروماتراپی بخشی از درمان است که بصورت مجزا یا مکمل مورد استفاده قرار می گیرد . در درمان آروماتیک موارد محیطی مانند خوراک ، بو ، نور ، مکان و فضا ، متریال و مواد آروماتیک طبیعی ، ارزیابی و کنترل میشود چراکه ناخودآگاه ، موارد فوق بر روی درمان فرد تاثیرگذار خواهد بود .

بطور مثال تحقیقات آماری نشان داده که آلودگی ناشی از خشونت محیطی بر سلامت جسم و روان تاثیر منفی میگذارد . عوامل طبیعی چون تابش خورشید ، وزش باد ، آلودگی هوا ، آلودگی صوتی و … بر روی عوامل بیولوژیکی و سلولی تاثیر گذاشته و باعث تحریک ایجاد واکنش و تخلیه انرژی سلولی در فرد میشود.

همین مسئله در صورت ناآگاهی باعث ایجاد بیماری در انسان خواهد شد. نحوه درمان در طب مکمل بسیار متنوع است و درمانگیر بر اساس میزان تحمل درد و آستانه مقاومت عصبی می تواند نوع درمان را انتخاب کند البته باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که بیماران تحت نظارت پزشک (متخصص) حتما باید با پزشک معالج خود مشورت کنند .

در طب مکمل می توان از همپوشانی درمانی بهره گرفت بطور مثال می توان در کنار مراحل اسپا (ماساژ) از آروماتراپی(رایحه درمانی) و کُروموتراپی (نوردرمانی) و یا هیدروتراپی (آب درمانی) و… کمک گرفت .

سالیان سال است انسان‌ها از روش آروماتراپی برای درمان موارد گوناگون استفاده می‌کنند. ترکیب موم و روغن‌های گیاهی برای ایجاد موارد درمانی در فرهنگ کشورهایی مانند چین، هند، مصر و کشورهای دیگر ریشه دوانده است. این مواد طبیعی علاوه بر اینکه برای اهداف درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند بلکه برای اهداف مذهبی نیز کاربرد داشته‌اند. اطبای و بزرگان در گذشته به خاصیت‌ها و مزایای ذهنی و روانی رایحه درمانی پی برده بوده‌اند.

البته رایحه درمانی و استفاده از متریال های گیاهی و طبیعی فقط مختص به کشورهای گفته شده نیست و ایرانیان نیز در قرن دهم با به کارگیری روش تقطیر ، روغن و عصاره گیری درمانی را ابداع کرده بودند. اگرچه مشخص نیست که این روش در کشورهای دیگر و در زمان‌های دورتر مورد استفاده قرار می‌گرفته است یا خیر اما آنچه در تاریخ ثبت شده است به نام ایرانیان است. اطلاعات مرتبط با تقطیر روغن ضروری، سالها بعد و در قرن ۱۶ میلادی در آلمان منتشر شد و در قرن ۱۹ میلادی نیز پتانسیل روغن‌های اسانس دار در درمان بسیاری از بیماری‌ها به ثبت رسید.

در ادامه در مورد نحوه عملکرد آروماتراپی صحبت می کنیم.

عملکرد رایحه درمانی به چه شکل است؟

درمان با آروماتراپی به دو روش انجام میشود : انرژیک و آروماتیک

۱ )درمان انرژیک :

در درمان انرژیک جذب انرژی از طریق مبدل های انرژی و کانال های انرژی اتفاق می افتد . این امر نیاز به پاکسازی اولیه محیطی و جسمی دارد . انواع ابزارهای کاربردی در درمان انرژیک آروماتراپی شامل گیاه ، سنگ ، آب ، نور ، رنگ ، صدا و همچنین شمع ، عود ، اسانس جامد و بوگیر می باشد .

۲ )درمان آروماتیک :

در درمان آروماتیک واکنش های شیمیایی بدن با کمک جذب انرژی و پاکسازی سلولی به درمان و متعادل
شدن جسم ، روان و ذهن کمک کرده و سیستم های عصبی ، تنفسی و دفاعی بدن را ترمیم و تقویت می کند .

انواع ابزارهای کاربردی در درمان آروماتیک:

۱ )مواد گیاهی و طبیعی : موم ، صمغ ، گیاه ، روغن ، اسانس ، عرق و …

۲ )آب و عناصر موجود در آن (هیدروتراپی)

۳ )انواع سنگ های طبیعی

۴ )رنگ و بازتاب نور (کروماتراپی): انتخاب رنگ و نحوه استفاده از نور و در نهایت ترکیب و تلفیق نور و رنگ در مکان و اجسام(رقص نور و آب)

۵ )بالا بردن کیفیت خواب با ابزارهای طبیعی : عود ، شمع ، بالم جامد و مایع ، کیسه خواب گیاهی و … می باشد.

روشهای مختلفی برای جذب مواد موثره ی گیاهان وجود دارد.

آروماتراپی (رایحه درمانی) پشتیبانی قوی برای درمان بیماری ها در کنار طب رایج است . ابزاری ساده و قابل دسترس دارد که با شناخت و مصرف آن ها میتوانیم به راحتی سبک زندگی را تغییر داده و با بالا بردن مغناطیس، فرکانس و امواج یونی به راحتی زندگی سالم را تجربه کنیم .

شمع های مخصوص در آروماتراپی:
شمع گیاهی و طبیعی در آروماتراپی نقش مهمی ایفا می کند. ابزاری نماد گونه از چهار عنصر اصلی در طبیعت یعنی آب ، آتش ، باد و خاک است .

شمع های طبیعی برگرفته از طبیعت هستند و با ایجاد گازهای سالم و درمانی در سلامت ذهن ، روان و جسم تاثیرگذار می باشند . استنشاق و تنفس صحیح با رایحه های طبیعی و گیاهی ، موجب تحریک سیستم بویایی شده و از طریق بینی و دهان به مغز و ریه و سایر بخش های بدن منتقل میشود . سیستم لیمبیک ، مجموعه پیچیده ای از سازه های عصبی است که زیر مخ و در دو طرف تالاموس قرار دارد و با تنفس سالم و هدفمند روی احساسات ، تنظیم فشار خون ، تقویت قلب ، تنفس ، حافظه ، رفع استرس ، تعادل هورمونی ، سلامت ذهن و … تاثیر میگذارد.

شمع هایی چون موم طبیعی زنبور عسل (پالایش شده)، موم گیاهی خیزران(بامبو)، موم گیاهی نارگیل ، موم گیاهی برگ درخت نخل (کارنوبا) ، موم گیاهی برنج ، موم گیاهی پنبه ، موم گیاهی ژاپنی(دانه سماق) ، موم گیاهی جوجوبا و … برگرفته از طبیعت بوده و در کنار سوخت سالم جنبه درمانی دارند . تمامی متریال های طبیعی برای درمان به صورت آروماتراپی ، نیاز به تصفیه و پالایش داشته و باید هدفمند مورد استفاده قرار بگیرند . به طور مثال ماده ای در گیاهان
موجود است به نام تیمول ، برای استفاده از گیاهان و متریال های گیاهی حتما این ماده باید گرفته شود و در صورت مصرف بالا ، بدون تیمول گیری انواع مسمومیت ها و تغییرات هورمونی و تاثیرات شیمیایی در بدن اتفاق می افتد که سلول ها و سیستم عصبی را درگیر خواهد کرد .

ساخت شمع های گیاهی و درمانی نیاز به شناخت و آموزش دارد و نمی توان بدون شناخت و آگاهی با ابزار های گوناگون به درمان دست پیدا کرد .

 عودهای مخصوص در آروماتراپی:

دود کردن گیاهان یا همان دود افشانی به زمان قبل از تاریخ برمیگردد . در زمان دور از گیاهان دارویی برای درمان استفاده می شده ، خیلی از این درمان ها با سوخت گیاه و ایجاد دود همراه بوده است . کتیبه های تاریخی در بین النهرین گویای قدمتی ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است.

در شرق و غرب باستان ، دود افشانی برای پاکسازی حالت منفی جسم و روح انجام می شده چون بر این باور بودند
که انرژی منفی به صورت ارواح شرور و شیاطین و اجنه و اهریمن قصد دزدیدن انرژی مثبت را دارند .

در ایران باستان دودافشانی با گیاهانی همچون وارنگ بو (بادرنجبویه) ، سِراب سوری (اسپند) ، کورسو (گلپر) ، شاهِسْپَرَم (ریحان) و اکلیل کوهی (رزماری) مرسوم بوده و همگی برای ضد عفونی ، رفع بلا، دور کردن انرژی منفی و تقویت آرامش استفاده می شده است .

در ایران باستان حکیم بوعلی تمام حاالت و اقسام گیاهان را مفید و درمانی میدانستند : برگ گیاه( زیتون ، بادرنجبویه ، نعنا غده گیاه ) و دانه گیاه ( ترب ، پیاز ، سیر ) و چوب : (صندل ، دارچین ، سدر ) و روغن گیاه:  (رُز ، منداب ، رزماری )

بیشتر گیاهان بر اساس گونه ای که دارند آنتی باکتریال هستند و در قدیم برای مقابله با بیماری های واگیردار استفاده میشدند .
در گذشته گیاهانی چون اسپند ، گل محمدی(گل سرخ) ، بادرنجبویه ، رزماری ، مریم گلی ، آویشن ، پونه کوهی ، ریحان ، نعنا ، بنفشه اعلاء ،پوست سیر ، پوست پیاز ، راعی ، بابونه ، کُندر ، اسطوخدوس ، گل گاو زبان ، ختمی و … برای دودافشانی استفاده می شدند اما نحوه ی استفاده ی آنها به شکل روشن کردن عودهای رایج امروزی نبود.

برای سوزاندن گیاهان و دودافشانی، از بُخور دادن استفاده می کردند به طور مثال برای عفونت ها و خس خس سینه و رفع سرماخوردگی از بُخور اسطوخدوس و آویشن به دو صورت دودافشانی در فضا و بُخور در آب استفاده می شد.

کم کم ترکیب گیاهان و سوزاندن آن ها به شکل خمیری رایج شد و رفته رفته عود های رایج برای دودافشانی و پاکسازی و درمان مورد استفاده قرار گرفت.

در آروماتراپی، عودها بر اساس طبع و مزاج و ساختار گیاهی دسته بندی می شوند:

عودهای ترکیبی ، عودهای گیاهی و پودری ، عودهای هدفمند

ساخت عودهای گیاهی و درمانی نیاز به شناخت و آموزش دارند و نمی توان بدون شناخت و آگاهی از آنها به عنوان عودهای گیاهی و دستساز استفاده کرد.

بالم های مخصوص در آروماتراپی :

بالم در آروماتراپی و رایحه درمانی (مرهم رقیق و غلیظ) به صورت نوعی مرهم رقیق گیاهی و یا روغن مالشی لینیمنت (Liniment ) آماده سازی می شود. بعضی از بالم ها محلول در آب و نوع دیگر، محلول در روغن هستند ، برخی به صورت جامد و برخی به صورت مایع مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی از بالم ها به صورت بُخور و از راه تنفس(اسانس جامد) و برخی دیگر به صورت گرمایشی و مالشی(پُماد و کِرِم) باعث پاکسازی و درمان می شوند.

معمولا بالم ها برای تسکین درد، کشیدگی و بازسازی به کار گرفته می شوند . جریان خون را بالا برده و حرارت را در آن ناحیه تقویت می کنند .
بالم های مالشی نسبت به لوسیون، گرانروی یکسان و کمتری دارند و ایجاد اصطحکاک کمی می کنند، معمولا فاقد آب هستند و عمدتا در نواحی کف پا ، زانو ، آرنج و دست ها استفاده میشوند و از کِرِم ها غلیظ تر هستند .

بالم های تنفسی نسبت به رایحه های طبیعی و درمانی ایجاد حساسیت کمتری کرده و چون عنصر اصلی تشکیل دهنده ی آن ها موم (wax) می باشد، محافظ بسیار عالی و تصفیه کننده ای قوی برای سیستم تنفسی به حساب می آیند.

بالم ها رطوبت رسانی نمیکنند اما محافظ عالی برای رطوبت بدن(خارجی و داخلی) در برابر سرما و
گرما هستند.

ساختار بالم ها با تنوع ترکیب روغن و رایحه های درمانی متغیر است و در کنار محافظت بالا می توانند نقش آبرسان و
مرطوب کننده بسیار قوی را ایفا کنند و تسکین دهنده و آرامبخشی قوی برای حساسیت های تنفسی و یا دردهای عضلانی و دردهای عصبی باشند.

بالم های گیاهی و درمانی متریالی بسیار ارزنده و مهم ، در درمان آروماتیک هستند و تنوع در نحوه ساخت و مصرف درمانی آن بسیار بالاست، نیاز به شناخت و آموزش دارند و نمی توان بدون شناخت و آگاهی از آنها برای درمان استفاده کرد.

مزایای آروماتراپی

آروماتراپی یا رایحه درمانی یک طب کامل کننده با قدرت همپوشانی بالاست:

• با آروماتراپی میتوان درد را مدیریت کرد.
• آروماتراپی کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد.
• آروماتراپی باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شود.
• رایحه درمانی درد مفاصل را به میزان قابل توجهی تسکین می‌دهد.
• رایحه درمانی سر درد و میگرن را تا حد زیادی تسکین می‌دهد.
• رایحه درمانی باعث کاهش اثر سوء و مخرب شیمی درمانی و بیماری های خاص می‌شود.
• آروماتراپی به هضم غذا کمک می‌کند و با کنترل حس چشایی سبک تغذیه تغییر میکند.
• آروماتراپی برای مراقبت پس از بیماری‌ها در منزل موثر است و به عنوان یک تسکین دهنده فوق‌العاده عمل می‌کند.
• آروماتراپی باعث افزایش سیستم ایمنی بدن می‌شود.
• و هزاران فواید و مزایای دیگر …

امیدواریم مطالعه مطلب ” آروماتراپی (رایحه درمانی) چیست؟ “ برای شما مفید بوده باشد. اکنون پس از مطالعه این مطلب ممکن است سوال کنید که متریال های گیاهی و طبیعی و رایحه‌ها و اسانس‌های طبیعی را از کجا تهیه کنیم؟ برای گروه هنری شازده افتخاری ست که تمام محصولات گیاهی و طبیعی را به شما دوستداران طبعت و سلامتی ارائه میکند. محصولات متعدد ما شامل موم های گیاهی پالایش شده، موم زنبور عسل ، موم گیاهی خیزران ، موم گیاهی نارگیل ، موم گیاهی کارنوبا ، انواع رایحه‌ها و اسانس‌های گیاهی ، روغن ها ، عودهای گیاهی و سالم ، اسماج و گیاهان خشک ایمن ، شمع های گیاهی آروماتیک و انرژیک است که می‌توان از این مواد درمانی برای آروماتراپی استفاده کنید. برای سفارش محصولات گیاهی و طبیعی می‌توانید بر روی عبارت زیر کلیک کنید:

محصولات سلامت، گیاهی و طبیعی شازده